مالیات خانه های گران قیمت

مالیات بر واحدهای لوکس و خالی، یکی از اصلی ترین طرح هایی است که مجلس برای کنترل بازار مسکن پیگیری می کند. بعد از گذشت ۳ سال از تصویب این قانون، هنوز هم این مالیات، نتوانسته منبع درآمد خوبی برای دولت شود. اما برای سال آینده، مالیات ۲ در هزار برای خانه های لوکس بیش از ۳۵ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.یکی از اقسام مالیات های مستقیم، مالیات بر دارایی بوده که مالیات بر املاک، از زیر مجموعه های آن است. مالیات بر املاک، نیز خود دارای انواع مختلفی، همچون مالیات بر نقل و انتقال املاک و مالیات بر درآمد اجاره املاک می باشد. یکی از مشکلات در اجرای قانون مالیات خانه‌های خالی و واحدهای لوکس نبود مکانیزمی برای شناسایی این واحدها عنوان می‌شود؛ زیرا پایگاه داده معتبری برای ثبت معاملات مسکن وجود ندارد و با وجود ایجاد سامانه املاک و اسکان، این چالش به قوت خود باقی است.  

جدول مالیات بر خانه های لوکس سال ۱۴۰۳

تا پیش از تصویب قانون بودجه سال قبل، مالیات بر خانه های لوکس، همچون مالیات خودرو، دارای یک جدول بود که به آن جدول مالیات بر خانه های لوکس سال ۱۴۰۳ گفته می شود در آن جدول، با توجه به ارزش عرصه و اعیان واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای لوکس، درصدهای متفاوتی، مبنای نحوه محاسبه و پرداخت این نوع از مالیات، قرار می گرفت. به موجب این جدول، نرخ و میزان مالیات بر خانه های لوکس، به ترتیب زیر، تعیین شده بود:   نسبت به مازاد ۱۰ میلیارد تومان تا ۱۵ میلیارد تومان، یک در هزار؛ نسبت به مازاد ۱۵ میلیارد تومان تا ۲۵ میلیارد تومان، دو در هزار؛ نسبت به مازاد ۲۵ میلیارد تومان تا ۴۰ میلیارد تومان، سه در هزار؛ نسبت به مازاد ۴۰ میلیارد تومان تا ۶۰ میلیارد تومان، چهار در هزار؛ نسبت به مازاد ۶۰ میلیارد تومان به بالا، پنج در هزار.  

مالیات زمین و مسکن در بودجه ۱۴۰۳

قانون مالیات بر واحدهای لوکس با آغاز دولت سیزدهم در سال ۱۴۰۰ کلید خورد. این دولت اصرار داشت که با این مالیات ها بتواند عدالت اجتماعی در مالیات ستانی ایجاد کند. از همان سال تا به امروز نیز در پی شناسایی این واحدها و دریافت مالیات از آن ها بوده است. البته نمی توان اعلام کرد که در طی این دو سال، موفقیت بزرگی در این راستا به وجود آمده چرا که این مالیات تا مدت ها به خاطر جمع آوری اطلاعات، عملاً درآمدی برای دولت نداشت. از آن زمان تا به امروز، سازمان امور مالیاتی کشور مشغول شناسایی خانه های لوکس است. در این میان، تعدادی پیامک نیز از سوی سازمان به مالکان این واحدهای لوکس ارسال شده است و طرح مزبور با جدیت دنبال می شود. از طرفی عملکرد سال‌جاری مالیات مذکور نیز تاکنون معادل «تقریبا هیچ» بوده است. امسال از مجموع ۳۰ میلیون واحد مسکونی در کشور مجموعا حدود ۳۰۰‌هزار واحد مسکونی ارزش ریالی بیش از ۲۰ میلیارد تومان داشته است که باید مالیات‌‌‌ستانی از آنها صورت می‌‌‌گرفت. با این حال در برش ۷ماهه به جای ۷‌‌‌هزار میلیارد تومان‌‌‌، فقط ۱۷ میلیارد تومان درآمد از محل این سرفصل مالیاتی برای دولت حاصل شده است. این کارنامه مردود مالیاتی البته سابقه‌‌‌دار بوده و در سال‌های گذشته نیز وضعیت، بهتر نبوده است. به عنوان مثال در طول کل سال ۱۴۰۱ درآمد وصولی حدود ۲۶ میلیارد تومان بوده که هیچ نسبتی با هدف درآمدی در این بخش نداشته است. این تفاوت نجومی بین هدف مالیاتی و وصول مالیاتی دست‌‌‌کم یک معنا دارد؛ اینکه اهمیت تنظیم مالیاتی بخش مسکن برای سیاستگذار تبیین نشده و همچنان به تعریف مالیاتی که مثل فشنگ مشقی عمل می‌کند، در لایحه بودجه ادامه داده است.