استانداردهای حسابداری ایران: انجام کلیه امور مالی و حسابداری در تمامی سازمان ها ، شرکت های دولتی و خصوصی داخلی تنها از طریق بکارگیری استانداردهای حسابداری ایران انجام می شود . این استاندارد یکی از اصلی ترین مفاهیم در امور مالی است که یادگیری آن برای کسانی که قصد ورود به حرفه حسابداری را دارند و همچنین برای مدیران شرکت ها ، مجموعه ها و حتی افرادی که شغل آن ها به نوعی با مدیریت سرمایه و هزینه ها در ارتباط است ضروری می نماید ، با این وجود به جرأت میتوان گفت که بسیاری از حسابداران و مدیران مالی شرکت ها وجود دارند که حتی تعداد این استانداردها را هم نمی دانند . ضعف هایی از این دست در سطوح بالای هر سازمان می تواند تبعات جبران ناپذیری را برای آن ها به دنبال داشته باشد . به همین منظور در این مقاله قصد داریم تا ضمن معرفی استاندارد ها گامی را در جهت آشنایی هر چه بیشتر افراد با آن ها برداریم .
استانداردهای حسابداری ایران
استانداردهای حسابداری مجموعه ای از قوانین و رویه های مشترکی است که اساس سیاست های حسابداری مالی و نحوه انجام امور حسابداری را مشخص می کند . این قواعد باعث شدند تا گزارش های مالی در تمامی کشورها از شفافیت بیشتری برخوردار شوند و استفاده کنندگان از صورت های مالی همگی از یک شیوه مشترک به این منظور استفاده کنند . از آنجا که آن ها در سطح بین المللی نیز عرضه می شود ، سبب شدند تا بسیاری از شرکت ها از استانداردهای حسابداری بین المللی به این منظور استفاده می کنند تا ضمن به روز بودن در این زمینه ، فرصت رقابت با سایر شرکت ها در مقایسه صورت های مالی آن ها با یکدیگر برایشان فراهم شود .
تاریخچه استاندارد های حسابداری در ایران
امروزه بسیاری از کشورها سعی در هماهنگ کردن قواعد مالی خود به سمت استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی دارند . در این زمینه ایران نیز در سال های اخیر گرایش به تدوین رویه هایی را بر اساس آن ها از خود نشان داده است ، چرا که طبق پیشبینی های مسئولین ، اقتصاد ایران در سال های آتی رشد خوبی را خواهد داشت و هم اکنون در حال گذر از اقتصاد تک محصولی و وابستگی به درآمدهای نفتی می باشد و به این منظور نیاز دارد تا سرمایه خارجی را جذب نماید . این امر را به تنهایی می توان عامل اصلی حرکت به سمت استفاده از استانداردهای بین المللی دانست . به این منظور در کشور ما سازمان حسابرسی (که یک سازمان حرفه ای و وابسته به دولت است) بر طبق قانون موظف شده است تا استانداردهای حسابداری ایران را تدوین کند . به همین خاطر تمامی شرکت هایی که در گزارش حسابرسی و صورت های مالی خود اصول ، قواعد و ضوابط تعیین شده از سوی این سازمان را رعایت نکنند ، گزارش های صادره آن ها ، از طرف هیچ کدام از مراجع دولتی از جمله سازمان بورس و اوراق بهادار و تأمین مالی از طریق سیستم های بانکی قابل استفاده نخواهد بود ، در نتیجه انجام امور عادی خود نیز با مشکل مواجه خواهند شد .
سازمان حسابرسی به عنوان تنها نهاد متولی تدوین استانداردها برای اولین بار در سال ۱۳۷۱ کمیته تدوین رهنمود های حسابداری را مسئول ایجاد این قواعد نمود . این کمیته در سال ۱۳۷۳ پیش نویس رهنمود تهیه صورت های مالی را منتشر کرد ، در ادامه و در سال ۷۵ نیز ۵ بیانیه دیگر را جهت نظرخواهی افراد مختلف منتشر نمود . در سال ۱۳۷۸ مجموعه رهنمود های این سازمان برای دو سال اجرایی شد و بعد از اجرایی شدن موقتی رهنمود ها ، کمیته تدوین رهنمود های حسابداری به کمیته تدوین استانداردهای حسابداری تغییر نام داد و نخستین مجموعه از استانداردهای حسابداری ایران را در ۲۱ شماره تدوین و پس از تصویب مجمع سازمان حسابرسی آن ها را منتشر کرد . این استانداردها برای گزارشات مالی که سال آن ها از اول سال ۸۲ و بعد از آن بود لازم الاجرا شد . این کمیته در ادامه روند انجام فعالیت های خود ۳ استاندارد دیگر را نیز منتشر کرد (۲۳-۲۵) . البته این دو شماره از استاندارد ، مختص صورت های مالی بود که شروع سال مالی آن ها از سال ۸۱ و بعد از آن است . در حال حاضر با گذشت چندین سال از اجرایی شدن این استانداردها همواره مسئولین سعی داشته اند تا تجربه های حاصل از اجرای آن ها را در کنار یکدیگر قرار داده تا نقاط قوت و ضعف شان را کاملاً مشخص کنند و بتوانند کاستی های آن ها را برطرف نمایند . متأسفانه قبل از انقلاب در این زمینه اقدامی صورت نگرفته بود ، در واقع اولین اقدام در این زمینه تشکیل موسسه حسابرسی سازمان صنایع ملی ، سازمان برنامه و بودجه و ایجاد مراکز تخصصی حسابداری و حسابرسی به منظور ترجمه استانداردهای بین المللی حسابداری بود . بعدها نیز با تأسیس سازمان حسابرسی این وظیفه مهم به این ارگان واگذار شد ، به عبارتی میتوان گفت که این سازمان هیچ گونه کوتاهی را در زمینه تدوین استانداردهای حسابداری ایران انجام نداده است ، به این صورت که ابتدا رهنمود های حسابداری را به صورت آزمایشی مورد اجرا قرار داد و در سال های بعد استانداردهای لازم به این منظور را ارائه نمود .
مفاد استانداردهای حسابداری ایران
این استانداردها در ۳۲ موضوع مختلف منتشر شده اند و از آنجایی که پرداختن به هر موضوع به همراه جزئیات آن امکان پذیر نمی باشد سعی کرده ایم تا در این مقاله تنها به معرفی انواع آن پرداخته و در فرصتی دیگر به جزئیات هر کدام از آن ها برای استفاده توسط افراد مختلف از جمله شرکت حسابداری بپردازیم.
- مفاهیم نظری گزارشگری مالی
- نحوه ارائه صورت های مالی
- صورت جریان وجوه نقد
- درآمد عملیاتی
- ذخایر ، بدهی و دارایی های احتمالی
- رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه
- گزارش عملکرد مالی
- حسابداری موجودی مواد و کالا
- حسابداری پیمان های بلند مدت
- حسابداری کمک های بلاعوض دولتی
- دارایی های ثابت مشهود
- افشای اطلاعات اشخاص وابسته
- حسابداری مخارج تأمین مالی
- نحوه ارائه دارایی بدهی جاری
- حسابداری سرمایه گذاری ها
- آثار تغییر در نرخ ارز
- دارایی های نا مشهود
- صورت های مالی تلفیقی حسابداری و سرمایه گذاری در واحد تجاری فرعی
- ترکیب های تجاری
- سرمایه گذاری در واحدهای تجاری وابسته
- خدمات حسابداری اجاره ها
- گزارشگری مالی میان دوره
- حسابداری مشارکت های خاص
- گزارشگری مالی واحد تجاری در مرحله قبل از بهره برداری
- گزارشگری برحسب قسمت های مختلف
- فعالیت کشاورزی
- طرح های مزایای بازنشستگی
- فعالیت های بیمه عمومی
- فعالیت های ساخت املاک
- سود هر سهم
- دارایی های غیرتجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده
- کاهش ارزش دارایی ها
- مزایای بازنشستگی کارکنان
نظری وجود ندارد